ریال ارزان و مسافر کمتـر یـا
ریـال گران و مسافر بیشتـــر
اوضاع گیج کننده گردشگری ایران
این روزها بسیار زیاد می شنویم که مردم به دست اندرکاران گردشگری می گویند: «نانتان توی روغن است، توریست دلار میاره شما ریالش می کنید و پولی به جیب میزنید.» اما اونها بیرون گود نشستن و فکر میکنند که داخل گود خیلی خبرهای خوبی هست. حالا بخونید از اتفاقاتی که مدتهاست در گردشگری ایران روال شده است.
این مقاله در روزنامه اصفهان زیبا در تاریخ ۱۳۹۸/۰۸/۱۹ صفحه گردشگری و میراث (ص۸) به چاپ رسیده است.
من یک راهنمای گردشگری هستم، شاید به نوعی دیده بان گردشگری یا جلودار تورهای ایرانگردی برای توریست ها. فصل بهار و پاییز به دلیل خوبی آب و هوا فصل کار من و همکاران شناخته میشه اما امسال اوضاع خوب نیست و من می خواهم از دید خودم این اوضاع را برای شما و دست اندرکاران شرح دهم.
روزگاری که ارزش ریال نسبت به دلار و یورو بسیار بالاتر بود، اگر شرایط سیاست بین الملل بهتری بود، تعداد توریست بیشتری وارد ایران میشد. دلیل این امر را میشود چنین توصیف کرد که مسافری که قصد سفر به مقصد تازه ای را داشت، ایران را بخاطر امنیت اقتصادی نیز انتخاب می کرد. زمانی که یک بلیت ورودی را با کشور خود مقایسه می کرد و مبالغ تقریبا نزدیک به هم بود. اما امروزه یک بلیت ورودی بسیار ارزان تر است که دو دیدگاه برای مسافر پدید می آورد:
- ارزش مکان هایی که بلیتشان ارزان است پایین است پس ارزش سفر ندارد.
- ارزش پول این کشور پایین است و پیرو آن امنیت در این کشور پایین است.
در حالت اول ممکن است به دلیل مطالعات و یا تبلیغات موثر و … مسافر ترقیب به بازدید از این کشور بشود. اما در حالت دوم مسئله امنیت مطرح می شود، یعنی اولین و اساسی ترین معیار در انتخاب مقصد. چرا که در زمان بی ارزشی پول یک کشور، آمار جرم نیز افزایش می یابد برای تأمین نیازهای اولیه و کشور ما نیز از این موضوع مستثنا نیست.
در این بین عدم اطلاع رسانی در رسانه های قوی خارجی نسبت به قوانین جدید یا تغییرات آنها نیز یک ناامنی معلوماتی نسبت به مقصد ایجاد می کند که مسافر در نهایت ترجیح میدهد مقصدی با شفافیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و … را انتخاب کند تا طی سفر دچار مشکلاتی ناشی از کمبود اطلاعات در مورد قوانین نشود. یکی از دلایلی که این روزها مسافرین با بودجه سفر بالا وارد ایران نمیشود می تواند همین موضوع باشد که امکان استفاده از کارتهای اعتباری بین المللی وجود ندارد، و نیاز به حمل پول نقد با خود دارند؛ لذا امکان سرقت و عدم امنیت بالا میرود.
همچنین رقابت های قیمتی در بازار که منجر به پایین آمدن هر چه بیشتر قیمت تورهای ایران و خدمات مختلف سفر در کشور می شود باعث می شود بازار هدف روز به روز با دیدگاه عدم امنیت مالی مواجه شود. هر چند که در همه جای دنیا افرادی به دنبال ارزانی هستند اما این دسته از افراد را باید در سبدی از بازار قرار داد که می دانیم عموماً با کمترین بودجه به هر مقصدی سفر می کنند و چیزی جز هزینه برای مقصد ندارند چرا که ارز قابل توجهی وارد مقصد نمی کنند. امروزه دفاتر خدمات مسافرتی به قصد اینکه بخشی از بازار را از آن خود کنند سعی در پایین آوردن قیمت تورها و خدمات سفر در ایران می کنند که سود مادی و معنوی این سفر کاملا عاید مسافر شده و یکی از اصول اصلی گردشگری پایدار که تقسیم سرمایه به طور مستقیم بین جوامع محلی است زیر پا گذاشته می شود. معمولا در چنین شرایطی مسافر به دنبال پیدا کردن ارزانترین خدمات می باشد و از طرفی برای به دست آوردن بازار دفتر خدمات مسافرتی سود خود را کم کرده، با چانه زنی از دستمزد راهنما، حمل و نقل و … کم کرده تا مسافر وارد کشور شود. این در حالیست که در تورهای گروهی تفاوت قیمتی می تواند نهایتاً به کمتر از ۱-۲ درصد کاهش پیدا کند. اینجاست که افراد غیر متخصص وارد شده و با اجرای تورهای غیراصولی و غیر قانونی نسبت به دریافت هزینه های هنگفت از مسافر اقدام می کنند و نتیجه که عموماً نارضایتی می باشد باعث می شود مسافری که می توانست مبلغ خیلی بیشتری را در مقصد خرج کند تصمیم به برگشت بودجه خود به مبداً کرده و خاطره خوبی را از سفر خود نساخته باشد؛ بازار دفتر خدمات مسافرتی بسیار کم شده و باعث شود این رقابت کم کردن مبلغ بیشتر و بیشتر ادامه پیدا کند و بازار به طور کلی از دستشان برود؛ صاحبان خدمات گردشگری مانند حمل و نقل، اقامتگاه ها و راهنمایان تور و … روز به روز با کسادی بازار بیشتر مواجه شوند و یکی یکی از دور خارج شوند و به مشاغل دیگر رجوع کنند. ورود افراد آموزش ندیده و بی تجربه که صرفاً به دلیل داشتن مجوز تلاش به جذب مسافر می کنند این چرخه را تکمیل می کند.
اما راهکاری که می توان برای مقابله با چنین شرایطی پیشنهاد داد چیست؟
استفاده از راه های نوین تبلیغات در کشورهای دیگر برای جذب مسافر، نرخ گذاری ارزی برای خدمات گردشگری، عدم نرخ شکنی از سوی هر یک از فعالین خدمات گردشگری و تعهد اخلاقی به شرایط و قوانین، آموزش حرفه ای و با کیفیت طی دوره های اصلی و بازآموزی به همه صاحبان مشاغل گردشگری که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در این زمینه فعال هستند و بازرسی از همه این خدمات و … که می تواند به بالا بردن کیفیت و قیمت خدمات منجر شده و مسافر با کیفیت تر وارد کشور شود، تقسیم سرمایه بهتر انجام پذیرد و همچنین ارائه خدمات با کیفیت و قیمت متناسب با سطح جهانی آنها که منجر به اعتماد مسافر به خدمات و شرایط شود و وی را تشویق به سفر کردن به مقصد ایران کند.